29.10.23

AS NEREIDAS DA FONTE DO CLAUSTRO GÓTICO

Unha extraordinaria fonte concentra todas as miradas e atencións no claustro gótico do mosteiro de Samos. Foi realizada cunha perfección escultórica sobresaliente e conta como mérito superior o seu deseño e ornamentación, obra do monxe frei Juan Vázquez, monxe de Samos, durante o abadiato de Frei Pedro de Vea. Construíuse entre 1713 e 1717. Da fonte di o arquitecto madrileño Miguel Durán: "La fuente de las Nereidas es una de las mejores de España y comparable con algunas famosas fuentes italianas del Renacimiento... La elegancia de su conjunto, la gracia de la composición y su ornamentación delicada, comparable a la de una pieza de orfebrería, hacen de esta fuente algo singular y exquisito". 

A fonte na actualidade co estanque deseñado polo P. Pedro de la Portilla.

A fonte aínda gañou moito en elegancia desde que o P. Pedro de la Portilla lle deseñara o estanque novo, realizado en granito, con formas barrocas, inserindo  arcos de circunferencia nun cadrado no peitoril do estanque e asentado este sobre unha base circular.

O gran poeta galego Ramón Cabanillas deixou no libro "Samos"  os máis excelsos versos da súa traxectoria poética. En varios apartados do libro versifica sobre a Fonte das Nereidas. E deixa constancia dos nomes das catro ninfas mitolóxicas (metade muller e metade peixe): EVAGORA, PASITEA, MELITE e AGANÉ.

A fonte en 1993 co anterior estanque circular e cun peitoril de cachotería recebado.

AS NEREIDAS

...

as nereidas que Hesiodo cantara,

gala un día dos mares helenos,

envexadas das deusas ciumosas,

amadas de Xove, bicadas de Eros:

Evagora, a das rendas sutiles

roubadas ós liños azuis do ceo;

Pasitea, a de escamas de nacre

e dos longos, flotantes cabelos;

a doce Melite da cauda de ouro,

timoneira de rumbos incertos,

e Agané, a das pérolas nidias,

faiscantes de luz de luceiros.

Son as roibas, mariñas nereidas

feridas de proas calzadas de ferro

das trirremes da lida de Actium

que fuxindo do Samos do Exeo

polo furo de Calpe saíron

en cobiza do Samos galego.

Nas noites de lúa

en que o val vive en morno sosego

e o río dormido sonea arrolado

por liviáns cantarolas do vento,

as nereidas, nevadas de lirios,

servidas de longo, lucido cortexo

de tritóns de buguina e tridente

e ondinas con tirsos, coroas e espellos,

-tal meninas e paxes da corte

en brillante desfile algareiro_ ,

envolveitas en rendas de escumas,

ras das augas rebulen, descendo

ó relanzo, cinguido de pontes

e sombrizo e folloso arboredo

que bica as paredes na sombra enxergadas

do inxente mosteiro.

14.8.23

Moitas persoas sabias deixaron ensinanzas para a posteridade en forma de máximas, aforismos, sentenzas ou refráns. Son frases que condensan o saber e as experiencias vitais do autor. Esta que aquí publicamos quizais sirva para entender algo ao que non é fácil de encontrarlle unha explicación lóxica. Trátase de indagar nos motivos, porque as escusas son tan facilmente detectables como propias dun comportamento infantil e peregrino.


 

9.3.23

XI XUNTANZA DE EXALUMNOS DO MOSTEIRO DE SAMOS

 

O vindeiro 16 de xuño de 2023 volveremos a reunirnos en Samos, porque Samos é o nexo orixinal que nos uniu e tamén porque constitúe o noso principal referente como exalumnos do mosteiro.

E aínda por riba existe un vínculo afectivo que nos xungue definitivamente á súa paisaxe, á súa historia e á súa xeografía.

Alí iremos para vivir unha xornada en boa camaradería cos que comparten estes sentimentos. 

Concretaremos a hora para reunirnos e os espazos que nos servirán de escenario ameno e acolledor. De momento, vai este aviso para que os que desexen reserven esa data na súa axenda.

13.6.22

ANOCHE SOÑAMOS QUE VOLVÍAMOS A SAMOS

Anoche soñamos que volvíamos a Samos
“… y nos encontramos ante la puerta. Pero el camino estaba cerrado. Entonces nos sentimos poseídos de un poder sobrenatural y atravesamos la entrada como unos espíritus”

Mis queridos exsamonenses, permitidme que parodie el titulo y copie las primeras palabras de aquella famosa película Rebeca, dirigida por Alfred Hitchcock, allá por los años ´40

Fue extraordinario el encuentro en Samos. Recorrimos senderos y parajes que para algunos de nosotros aún eran desconocidos. Un paseo por la margen izquierda del rio Oribio, y una ascensión y descenso lamiendo los lienzos de muralla que aun se conservan y expresan el poderío y fuerza de antaño que encumbraba a esa Comunidad benedictina. Eran recuerdos que nos llenaron de satisfacción y también de tristeza al ver que aquel sueño se había tornado oscurecido por el paso del tiempo.

Alli comenzó para alguno de nosotros nuestra vida, las enseñanzas que nos han permitido moldear nuestro “yo” , y las vivencias que han sabido dotarnos de humildad y de respeto a todo lo que nos rodea. Y se mezclaban nuestros sueños con la “tangibilidad” de lo real, hasta el punto de que no sabíamos muy bien si aquello estaba sucediendo ahora o simplemente era el producto de nuestra imaginación

Anoche soñamos que volvíamos a Samos no deja de ser una utopía, un recuerdo y, al mismo tiempo, un deseo que cada año volveremos a repetir. Porque los sueños , aunque sueños son, aún es posible que se conviertan en realidad por la simple voluntad de los que todavía mantenemos la fuerza de querer vivirlos y la ilusión de seguir soñando

Anoche soñé que volvía a Samos, y aquel día disfruté con los recuerdos y vuestra compañía. Y ahora solo pido seguir soñando para mantener la esperanza de que algún día los sueños se conviertan en realidad

Un abrazo

RICARDO MARTÍNEZ BARROS

8.5.22

CONVOCATORIA DE EXALUMNOS DEL MONASTERIO DE SAMOS PARA LA X XUNTANZA


 En esta X Xuntanza acudiremos a Samos con el ánimo de reencontrarnos nuevamente en el lugar donde transcurrió una etapa significativa de nuestras vidas. A diferencia de ediciones anteriores, la jornada transcurrirá mayormente fuera de los muros del Monasterio, si bien es nuestra intención acudir al menos media hora para saludar a los monjes.

La fecha escogida es el viernes 10 de Junio de 2022. Al ser la casi totalidad de los convocados personas jubiladas, consideramos que un día laborable no debería ser ningún inconveniente.

Hemos elaborado un programa sencillo, con menos contenido que antaño, lo cual no será óbice para conseguir una Xuntanza gratificante:

10:00 – 10:30 - Recepción y desayuno en el restaurante A Veiga.

11:30 -   Paseo por la villa de Samos y por el malecón.

12:00 – Visita de salutación y cortesía a los monjes

12:30 – Agrupados en  nuestros coches acudiremos a Triacastela para una visita turística. Si el horario lo permitiese, se podría visitar el pazo de Lusío y la cantina de Renche.

15:00 – Almuerzo de confraternidad en el restaurante A Veiga. 

Después de una prolongada sobremesa, se podría decidir un paseo/terraceo, o bien por Samos o por Sarria.

Algunos hemos pensado en acudir el día anterior para pernoctar en el acogedor hotel “A Casa da Botica”, en habitaciones de doble cama y al precio de 30 € por persona. Esta es una opción que ofrecemos a quien quiera sumarse y debería comunicárnolo a la mayor brevedad posible (a ser posible, antes del 15 de mayo) para hacer la reserva (en este momento disponen de 8 habitaciones con doble cama.  Aquí podéis ver las instalaciones  del hotel:   https://acasadabotica.com/ 

MENÚ ELEGIDO PARA EL ALMUERZO:  

Truchas, anguilas y cazuela de gambas y pulpo

Churrasco de ternera y cerdo con chorizo criollo

Postre, café y bebida (Mencía y albariño)

DESAYUNO-RECEPCIÓN: Zumo natural, café, leche, tostadas, mermelada, repostería… 

Precio total desayuno + almuerzo: 34 € 

Para inscribirse puedes hacerlo por whatsapp o llamando al teléfono 616581025



3.5.20

¿QUÉ NOS QUEDA DEL ESPÍRITU DE SAMOS?


Era un domingo, día 30 de abril de 1995, cuando “cerca de 90 exsamonenses celebran su primer encuentro”. Así lo reflejaba LA VOZ en su  edición del jueves anterior, dia 27 de abril de 1995, y que acompaño  a esta entrada

¡Cuánta ilusión, cuánto esfuerzo, cuántos deseos de seguir manteniendo el “espíritu de Samos”!  Pero hoy, día 1 de mayo de 2020, privados de libertad, asustados con una pandemia de las que en la Edad Media habría barrido a la mitad de la Humanidad, trato de buscar consuelo y alivio en la comunicación, en el diálogo, en la presencia, aunque sea virtual, del compañero…Y no encuentro más que soledad, desilusión, abandono…Me adentro en los milenarios muros del Monasterio y ya  no sé si la Comunidad existe, y si existe me temo que ya ha dejado de ser  Comunidad para los exsamonenses, porque  “fuerzas invisibles” han logrado destruir el cordón umbilical que a lo largo de los años nos unía a ella. Y tampoco me ofrece mucha esperanza que nosotros mismos, como exsamonenses, estemos haciendo lo necesario para la pervivencia de ese  “espíritu”, excepto aquellos que, dejando  a un lado las pequeñas diferencias que nos pueden separar, nos esforzamos día a día  para seguir manteniendo algo tan digno y loable como es la AMISTAD, la amistad por la amistad sin ningún otro elemento espurio que la diluya

Hoy, dia 1 de mayo de 2020, caminamos lentamente hacia un comportamiento inercial que nos marcan las circunstancias personales y de nuestro entorno. Tiempos difíciles nos esperan. Sin embargo  tengo la esperanza de que aún esté viva la llama del “espíritu de Samos”, al menos para todos aquellos que seguimos pensando que, por encima de edades, ideologías, posiciones sociales, comportamientos individuales…está la ILUSION DE NO PERDER EL ENCANTO POR EL  RECUERDO DEL PASADO  Y EXCITACIÓN POR LA VIVENCIA DEL PRESENTE
Tener ilusiones es vivir, porque la ilusión es el primero de todos los placeres y nos conduce a alcanzar objetivos increíbles. No perdáis esta virtud, por favor.

Un abrazo.

RICARDO MARTINEZ BARROS
   

10.4.20

UNHA VISTA POUCO HABITUAL DO MOSTEIRO


Empinadas ladeiras de frondosidade vexetal rodean o cenobio benedictino de Samos. A rica e diversa foresta xunto coa sonoridade do río, a angostura do val e a orografía pronunciada contribúen a enxalzar a impoñente imaxe do mosteiro nunha perfecta simbiose de natureza e arquitectura.
A imaxe foi tomada a finais de marzo de 1975.

1.4.20

O MOSTEIRO DE SAMOS NA PRIMEIRA METADE DO SÉCULO XX

O MOSTEIRO DE SAMOS NA PRIMEIRA METADE DO SÉCULO XX

As orixes da vila de Samos están necesariamente vencelladas ao histórico Mosteiro. Os monxes, desde o século VI, foron os primeiros colonizadores deste recanto paradisíaco. É unha dedución consecuente coa ascese que procuraban aqueles primeiros ermitáns que aquí se asentaron. Mais, a poboación estaba nos arredores, en aldeas próximas aos castros que dominaron esta área: o castro de Pascais (no horizonte da imaxe, á esquerda), o castro de Loureiro, o castro de Margarida, o castro de Formigueiros e o castro de Castroncán...

A vila e o concello de Samos viviron longos anos baixo a tutela do Mosteiro. Na actualidade, Samos ten no seu Mosteiro a mellor referencia, o seu expoñente máis recoñecible alén do Oribio, un poderoso foco de atracción turística, un permanente bastión cultural, un monumento emblemático e icónico, un punto obrigado de excepción no itinerario xacobeo, un contedor de historia e de historias, un centro espiritual para minguar materialismos, consumismos, hedonismos... E tamén a mellor postal do val.

Samos sen o seu Mosteiro... sería outra cousa.

A foto, do arquivo do Mosteiro, ofrece unha valiosa panorámica dos inicios do século XX, quizais dos anos 20 ou 30.

26.7.19

IX XUNTANZA EN SAMOS

REFLEXIÓN DESPUÉS DEL ENCUENTRO

Domingo, 21 de julio de 2019. Medí los tiempos, antes de partir desde mi morada situada en la falda de Monte da Groba-Baiona, porque a las 8,15 h debía recoger a Celso y a Luis Beda en el Alto de Puxeiros (Mos). Y allí estaba dos minutos más tarde, pero mi hora no era la hora de Celso, porque Celso estaba en la creencia de que la “recogida” era las 7.45 h. Pero Celso y Luis pertenecen a ese reducido grupo de personas (entre los que creo estar) que admitimos  el diálogo y la asunción  de los errores, porque hemos  “mamado” los principios de la educación y la flexibilidad en la interpretación.

Esta pequeña anécdota me sirve para hacer un análisis  sobre lo que aquel dia, 21 DE JULIO DE 2019 ( que es ya “pasado”)  aconteció en nuestra IX XUNTANZA DE EXSAMONENSES. Y  si bien es cierto que   el “pasado” ya es pasado y  el “futuro” es incierto,  estas dos variables en el tiempo (creaciones ilusorias de nuestra mente) me sirven para reflexionar sobre lo acontecido:


 Antaño, el día señalado para nuestras Xuntanzas, era un día de “fiesta” y alegría para la Comunidad, y los muros y claustros de Samos, mudos “escribidores”  de los tiempos, expresaban con su inerte materia la luz y el color  de los grandes días. Pero este día, aquel día de 21 de julio de 2019,  las paredes del milenario cenobio rezumaban oscuridad y tonos grisáceos que hacían presagiar el sórdido encuentro que nos deparó una Comunidad que no vimos y prior que nos advirtió que “el que come la carne debe roer también los huesos”. Quedé perplejo porque no atiné a percibir si la “parábola” era de las que se describían en los Rollos del Qumran ( también llamados Manuscritos del Mar Muerto) o tal vez era un juego de palabras que describía algún comportamiento nuestro no deseado.   Lo cierto es que en esta ocasión, y por primera vez, en casi 25 años de “Xuntanzas”, entramos como los “muertos”, por la puerta que da a la cripta y al garaje, fuimos testigos de nuestra orfandad, esperando un recibimiento que no se produjo, y echando de menos aquella pancarta que exhibíamos ufanos en el claustro, en la Iglesia, en el restaurante y que, con tanto esmero y cariño, confeccionaba el sempiterno Celso

 A Samos, a los que han sostenido con su ejemplo y humildad la Historia de una Comunidad monacal, le debemos mucho. Pero la Comunidad, esa Comunidad que era nuestra Comunidad, nos deben también nuestro reconocimiento, nuestro esfuerzo para hacer comprender al mundo exterior lo sagrado de su vocación y dedicación. Y todos los que allí estuvimos y ahora no estamos es porque no podíamos traicionar con una falsa vocación la permanencia en un lugar al que se va  para orar y trabajar (ora et labora) y no para odiar y holgazanear.

La homilía nos relegó,  aunque por nosotros sí se oró. Y seguimos orando  ante la cripta de aquellos que fueron nuestros maestros y mentores. Y había una que estaba vacía, y el P. Domingo ya nos adelantó que aquella era para él. Y entiendo su premonición, porque alli sólo deben estar los que fueron y siempre son nuestros monjes

El Colegio ya no tiene el encanto de aquellas aulas oliendo a pintura y barniz nuevos, porque ahora ya es un simple almacén de muebles y enseres inservibles. Pero el ESPÍRITU DE SAMOS está tan impregnado en nosotros, que va a ser difícil que alguien pueda hacerlo desaparecer.

De alli nos fuimos a comer con el P. Domingo, aquel de la clase de Religión, aquel que aún conserva el ESPÍRITU DE SAMOS, aquél que sigue “orando y laborando” y cuidando a sus “huéspedes” como ordena S.Benito en el cap. LIII, 3 de su Regla “Cuando se anuncie un huésped, el superior o los hermanos salgan a su encuentro con la más solícita caridad”

RESTAURANTE A VEIGA, sigue siendo nuestro Refectorio y sus cuidados y desvelos se reproducen cada vez que a ese lugar  nos acercamos. Exquisita comida, atención preferente, lugar encomiable. Y la presencia del P. Domingo nos reconfortó..

Y desde allí iniciamos el recorrido por   caminos y trazados que son nuestro pasado andariego hasta alcanzar Aira Padrón, para descender a ese lugar idílico, SANTALLA DE ABAIXO, aldea  apretada entre montañas, y respirando en vertical, pero con el oxígeno que corre  por las venas de ese río que llaman Lóuzara, y que nos condujo hasta la morada del poeta Fiz Vergara. El buen trabajo de Manuel Busto nos permitió hacer un recorrido por ese “roteiro que discurre por la orilla izquierda del rio Lóuzara hasta alcanzar la cascada de Augadalte, Y de regreso el reencuentro con la casa y recuerdos de Fiz Vergara, poeta que merece un mejor lugar en la Historia de la Literatura de esta nuestra Galicia

El día se hizo corto, y poco nos quedó ese día para la reflexión, porque ese día era un día para la alegría, para el encuentro, para seguir ilusionándonos con un lugar, con un pasado que vuelve a ser futuro, porque el ESPÍRITU DE SAMOS está por encima de mezquindades y complejos y aunque solo quedemos dos (porque uno no hace grupo) para celebrarlo lo seguiremos celebrando, y esperando que los que no han ido, porque no han podido o no han querido, que sepan que el ESPÍRITU DE SAMOS sigue vivo.

Un abrazo


Ricardo L. Martínez Barros






































1.5.19

CONVOCATORIA DA IX XUNTANZA DE EXSAMONENSES




Quien desee asistir, deberá comunicarlo telefónicamente a Celso Penedo Pérez (609 80 82 88) hasta las 20:00 horas del día 16 de julio.

27.4.19

O CIPRÉS E A ERMIDA

Millenta soles deron volta ao mundo
desque unha santa man benedictina
chantou en terra este ciprés votivo
cabo da ermida.
As sedentas raíces alongadas
ao maino río, as pólas arrandea
na luminosa altura dos floridos
campos de estrelas.
O tronco forte, ríxido e cincento
enmantado en follaxe verdemoura,
vive sereno, estático, calado,
místico ensoño.
Fitando ao lonxe os ouros dos luceiros
e os sorbedoiros tráxicos da vida,
logra a paz do silencio en soidade
contemplativa.
Ao solpor, cando o vento manseliño 
enche de bicos as folliñas tenras,
seu rumor é un versículo dun salmo
da natureza.
O reiseñor e o río, ás retesías,
erguen no seu louvor líricas trobas
nas claras noites en que tece a lúa
rendas de noiva.
E ás primeiras raiolas do abrente 
voan ao seu redor as anduriñas
e os seus ramallos zoan coma tensas
cordas de lira.
...
Asceta sarmentoso, pensativo,
cuberto da cogulla denegrida
tal parece a columna circia, inmóbil
dun estilita.
Enxergado no val viu ledizoso
fender as mouras laxes pizarrentas
e asentar do mosteiro os alicerces
pedra por pedra.
Vido de Leyre en voo para Armenteira,
o paxaro da lenda milagrosa
nel estivo tres séculos trinando
cancións de gloria.
Á súa beira, axexador de rumbos,
teceu seus albos soños de novicio
o egrexio monxe nado no recuncho
de Casdemiro.
Ollou a Pedro Vea entrar no río,
pescador de nereidas para ornato
da cantareira fonte primorosa
gala do claustro.
Por raíña e señora ten a ermida.
En servizo perenne foi lañado
pola estocada súbita de ardente
fúlxido raio.
Mais sostense baril, a longa e forte
lanza enristrada, firme no seu posto
como esforzado paladín antergo
dun Paso Honroso.
A longa vida vexetal cumprida,
de inclemencias e tempos abatido,
un día caerá con grande estrondo,
núo o sequizo.
As nervudas raíces baixo terra
seguirán abrazando, entretecidas
coas seculares pedras dos cimentos
a vella ermida!
Irmán dos graves monxes silandeiros,
símbolo da plegaria e do recato,
resalta e loce no abacial escudo
gloria de Samos!
                                RAMÓN CABANILLAS ENRÍQUEZ (Adaptación)

22.3.19

MONXES EN OUTEIRO (SAMOS)

Lembramos con nostalxia certa os anos vividos en Samos. Lembramos as aulas, os claustros, os compañeiros, os monxes. Rememoramos os momentos de asueto, que tamén os había, os xoves pola tarde e as tardes de domingo. Neses momentos, era frecuente saír de camiñata, por un lado os colexiais (así nos chamaban), por outro os novicios, e os monxes por outra banda, segundo llo permitiran a saúde e as distintas responsabilidades.
Nesta imaxe, un quinteto de monxes pasean polos arredores da vila, a carón da muralla que rodeou a primitiva clausura do cenobio. Desde Outeiro gozan do locus amoenus samonense e ollan a vila coa casa do bar Centro á dereita, ao lado do río a anterior casa do Concello e o resto daquela pequeniña vila estirándose entre a estrada e o río e máis arriba o barrio da Torre. No horizonte asoma o Carballal co seu perfil elevado, sempre atento e ollando o val con panorámicas de privilexio. A paisaxe rezuma exuberancia e imprime o seu selo e carácter nos afortunados moradores do lugar.

22.2.19

AS COVAS DO COUREL - COVA DE SANTALLA





A parroquia de Lóuzara pertence administrativamente ao concello de Samos, pero as súas características xeolóxicas, orográficas e a súa flora, rica e diversa, adscríbena ao Courel.
Para os que fomos alumnos no mosteiro de Samos, Lóuzara significa aquel lugar distante que nos sorprendeu coa marabilla da Cova Grande de Santalla. Alí fomos camiñando nun longo percorrido que supoñía acceder ás alturas de Airapadrón e descender ás ribeiras do Lóuzara e despois realizar a viaxe á inversa. A comida campestre era portada por unha furgoneta do mosteiro. Soía realizarse nun campo a carón da cova e xa na sobremesa emprendíase o retorno para chegar ao mosteiro completando un periplo próximo á trintena de quilómetros.
No vídeo que hoxe acompañamos, a partir do minuto 4:10 podemos voltar á Cova Grande de Santalla.

18.1.19

GRAN DESPENSA DE VILADETRÉS. EL RENACIMIENTO DEL LICOR PAX


                                                                                                                Imagen: Penoucos. Voz de Galicia
La Tercera República francesa (1870-1940) envió al exilio a los monjes normandos de la abadía de Fecamp, que recalaron en el monasterio de Samos. En sus alforjas traían un gran secreto, la fórmula del licor Pax, que durante décadas se elaboró en el cenobio y que alcanzó una gran fama en todo el mundo debido a la presencia del monasterio en el Camino de Santiago y los miles de peregrinos que paladearon ese brebaje.

El terrible incendio que asoló gran parte del cenobio en 1951 y que se sospecha que se originó en la destilería hizo que el único monje que tenía la fórmula se negara a seguir destilándolo. Cuatro años después el prior descubrió una copia de aquella fórmula y volvió a elaborarse, en una fábrica a unos dos kilómetros del monasterio, así como ginebra o brandi. La fabricación cesó a mediados de 1970, pero la fórmula fue pasando de prior a prior.

Primeras botellas

En el año 2012 comenzaba la creación de la Gran Despensa de Samos, ubicada en el lugar de Viladetrés, donde se encontraba la antigua destilería. Apenas tres años después ya salían las primeras botellas de licor Pax, siguiendo la receta tradicional. El motivo de una demora tan elevada en la producción es que una de las características de esta bebida es que precisa de doce meses de maceración para que el aguardiente adquiera todo el sabor y aroma de las muchas hierbas que lo componen.

Los responsables de la empresa disponen de las recetas originales de dos monjes, similares, aunque cambian en algo, la de Benito González que data de 1949 y del padre Jerónimo, cuya fecha se desconoce. Los responsables de la empresa no desvelaron por cual especialidad optaron y solo dijeron que eligieron la que les pareció más idónea.

Las recetas desvelan fielmente tanto la combinación de hierbas como la base alcohólica que se usaba desde hace más de un siglo para elaborar la preciada bebida. Los depositarios de la tradición únicamente comentaron que usan aguardiente tradicional como base para destilar el licor, sin destapar ninguno de los muchos ingredientes que se sabe que contiene y que unidos le dan ese sabor tan peculiar.

Las personas que han tenido el privilegio de haber saboreado algún sorbo del licor que sobrevivió al incendio afirman que el actual no le envidia nada y que su sabor es prácticamente idéntico.
La idea con la que la empresa inició la elaboración de este licor es recuperar una bebida tan auténtica como el Pax que estaba prácticamente perdida y ponerla al alcance del gran público.

El Pax es el buque insignia de una aventura empresarial centraba en defender los valores del rural y que también apostó por elaborar queso bajo la D.O. Cebreiro. Es una de las dos que, además de elaborar este producto en fresco, lo hace curado, en una variedad que mezcla con ceniza y que denomina tizón y está probando a crear una línea de semiduro.

La incorporación a la empresa de dos maestros reposteros como Augusto Loroño y Margarita Rivas, impulsó la creación de una amplia gama de pastelería tradicional en la que se encuentran pastas de nata y almendra, tejas, cañas por encargo, tartas de varios sabores como almendra, chocolate, tofe, frutos secos y cabellos de ángel, santiaguiños -tartas de Santiago de tamaño individual- o la denominada Rosca de Cacho.

Selección dulce

La amplia selección dulce de la Gran Despensa se complementa con turrones artesanales de distintos
sabores, bombones cuya base es un delicado chocolate francés o las llamadas rocas, realizadas a base de chocolate de distintos tipos mezclados con frutos secos.

La manera de trabajar de los responsables de la empresa esta marcada esencialmente por dos premisas; utilizar ingredientes naturales y de primera calidad todos de productores locales y respetar al máximo la tradición, tanto en lo que compete a la elaboración de licores como en el resto de productos. También destacan que ninguna de sus elaboraciones cuenta con conservantes ni colorantes. Con esas premisas están convencidos de que van a encontrar un hueco en el mercado para unos productos que reúnen tradición y máxima calidad.
                                                             X.R. PENOUCOS, La Voz de Galicia, 17/12/2018

4.1.19

TROBEIRO MEDIEVAL NACIDO EN PRADUCELO - LÓUZARA - SAMOS



Samos e O Incio serán escenario este sábado dun encontro cultural sobre Martín de Pedrozelos, un trobador do século XIII que algúns especialistas consideran nativo do primeiro destes municipios e estreitamente relacionado co segundo. «É unha figura moi importante da lírica medieval galegoportuguesa, pero é moi descoñecido nestas terras», explica o escritor e profesor universitario samonense Luís Celeiro, un dos promotores desta xornada. «O que pretendemos con esta iniciativa e popularizalo e axudar a que se convirta nun elemento máis do patrimonio cultural destes municipios», añade.
Celeiro apunta que, en opinión de diversos investigadores, Martín de Pedrozelos puido ser oriundo da aldea chamada hoxe Praducelo, na parroquia de San Xoán de Lóuzara, en Samos. «En Praducelo consérvase hoxe unha antiga casa chamada precisamente Casa de Martín, que ten algunha parte que podería ser de orixe medieval», sinala. Por outro lado, o trobador mencionou varias veces nas súas cantigas un lugar chamado San Salvador e outro chamado Valongo. O primeiro topónimo -engade Celeiro- podería corresponder á parroquia de San Salvador do Mao -no Incio- e o segundo, a un monte e un río dese nome que se encontran no camiño entre ambos municipios.
Os actos comenzarán ás 10.45 horas en Samos cunha sesión de charlas nas que participarán o escritor Xulio Pardo de Neyra, autor do libro Martín de Pedrozelos, o primeiro trobador da lírica galegoportuguesa?, e a filóloga Dulce Fernández Graña, que ten realizado estudos académicos sobre o trobador. O programa comprenderá ademais visitas ás igrexas de Santa María e San Salvador do Mao -no Incio-, á aldea de Praducelos e a Santalla de Lóuzara, localidade natal do poeta Fiz Vergara Vilariño. Na xornada participarán representantes dos concellos de Samos e O Incio e de diversas institucións.
(A Voz de Galicia, 27 - 9 - 2018)

El Progreso recollía así a noticia.

El Progreso 2

O poeta do Courel visitou Praducelo na convicción de que este era o solar natal do trobeiro Martim  Pradozelos, da lírica medieval galego-portuguesa. Deste xeito narrou a visita:

"hai un galego de voz xorda, profunda, e tamén o hai de voz cristalina, limpa. “Martín
de Pradocelos, preto de onde eu nacín”, descubrín que era de eilí, é o trobador máis
documentado para ser dun sitio, é o trobador máis documentado despois dos trobadores
das cortes reais. É documentado até o milagre de que o nome da súa casa permaneceu
por séculos. En Lóuzara. Na casa só quedaban dúas mulleres. Praducelo é a última
aldea de Lóuzara indo para o Courel. Eu lancei a idea de que Martín de Pradocelos era
da Casa de Martín, chámase aínda hoxe a casa de Martín. E non se sabe de ningún antepasado
nesa casa chamado Martín. Cita a romaría de san Salvador que está cerca, cita
Valongo, que está cerca. Dáse o nome do poeta, o nome da romaría, e dáse o nome de
Valongo. A señora da casa de Martín, en Praducelo, fora eu eilí non sei se o vrau pasado
ou o anterior (1952), pois nun momento, a señora, esto é emotivísimo, falando coa
súa filla, faláballe de Martín de Pradocelos, e dicíalle: “O noso Martín”, é impresionante
por riba de oito séculos. Testemuña de esa afectividade galega. Case parece o que
se contaba nun conto de Castelao dunha vella que pasaba o mar tódolos días e ía rezando
no barco polos afogados, e un día repararon que rezaba tamén “por un rapaciño que
morreu en Tronco”, e preguntáronlle: “–¿Quen foi o rapaciño que morreu en Tronco,
siña Sinforosa?”, e respondeu así: “Non o sei, meu amantiño; ise afogado non é do meu
tempo, pois xa rezaba por el a difunta da miña avoa, que non ceo estea”. Chamoulle “O
noso Martín”. A casa de Martín é unha casa antiga, soa, entre prados, ao lado dunha
fonte". 
BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA Nº 371, páx. 72 



Cantigas de Martín de Pradozelos
Os topónimos subliñados en azul na imaxe son referentes das súas cantigas próximos a Praducelo.
P.S.
Na nosa estadía no mosteiro de Samos como estudantes creo que ninguén chegou a visitar Praducelo, si a parroquia de Lóuzara, ese lugar paradisíaco, onde comeza o Courel.
Coñecer o trobeiro Martín de Praduzelos e poder atribuír a súa orixe ás terras de Samos supón un valor cultural engadido a un territorio denso en historia, patrimonio e paisaxes excepcionais. O mesmo territorio que foi escenario das nosas camiñatas desde o mosteiro.